เดือนสี่ – บุญผะเหวด
บุญผะเหวด หรือ บุญพระเวส หรือ บุญมหาชาติ เกี่ยวข้องกับชาดกเรื่อง พระเวสสันดร นิยมทำในเดือนสี่ เป็นบุญที่จัดขึ้นภายในวัด เชื่อว่าถ้าได้ฟังเทศน์เรื่อง พระเวสสันดร ทั้ง ๑๓ กัณฑ์จบใน ๑ วัน จะได้เกิดร่วมชาติภพกับ พระศรีอริยเมตไตย
งานนี้จัดขึ้นใน ๓ วัน โดย วันแรก จัดเตรียมสถานที่ เครื่องสักการะบูชา และ “เครื่องฮ้อยเครื่องพัน” มีการแขวนผ้าผะเหวด ที่เล่าเรื่องราวเกี่ยวกับพระเวสสันดรทั้ง ๑๓ กัณฑ์ ไว้รอบศาลาการเปรียญ วันที่ ๒ วันโฮมบุญผะเหวด เป็นวันเฉลิมฉลองมีการอัญเชิญพระอุปคุต มีการแห่ผ้าผะเหวดเข้าเมือง และเทศน์ “พระมาลัย” ตอนค่ำ วันที่ ๓ วันงานบุญผะเหวด เป็นวันบุญพิธีทั้งวัน มีการตักบาตรข้าวพันก้อน ต่อด้วยเทศน์ผะเหวด จากกัณฑ์ทศพร ถึง นครกัณฑ์รวม ๑๓ กัณฑ์ จนถึงค่ำ
แห่กัณฑ์หลอน เป็นกิจกรรมที่เกิดขึ้นในบุญผะเหวด หมู่บ้านใกล้เคียงจะรวบรวมกัณฑ์หลอน คล้ายผ้าป่า แห่เป็นขบวนฟ้อนรำมา เมื่อมาถึงวัดจึงแห่รอบศาลาการเปรียญ ๓ รอบ แล้วนำไปถวายพระรูปที่กำลังเทศน์อยู่ในขณะนั้นเลย ถือเป็นประเพณีผูกไมตรีระหว่างหมู่บ้านที่ได้ทั้งบุญ มิตรภาพ ความสามัคคี และความสนุกสนาน
ขอบคุณแหล่งข้อมูลจาก:
สำนักวัฒนธรรม ฝ่ายศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยขอนแก่น. ฐานข้อมูลฮีต ๑๒ คอง ๑๔. สืบค้นเมื่อ ๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๖, จาก: https://cac.kku.ac.th/heet12_kong14/main.html