กลุ่มทอผ้าฝ้ายบ้านดอนช้าง ตำบลดอนช้าง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
การรวมกลุ่มทำกิจกรรมที่สนใจร่วมกันเกิดขึ้นได้ไม่ยาก แต่ก็ไม่ง่ายที่จะทำให้มีความต่อเนื่องยาวนานร่วม ๑๐ ปี โดยกลุ่มทอผ้าฝ้ายบ้านดอนช้าง ตำบลดอนช้าง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น ได้สั่งสมประสบการณ์จากการทำกิจกรรมในยามว่างร่วมกัน มาตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๕๗ จนถึงปัจจุบัน มีสมาชิกรวมกันประมาณ ๑๕ คน โดยเน้นไปที่การพัฒนาสุขภาพจิตและสุขภาพกายของสมาชิกในกลุ่มเป็นหลัก
กิจกรรมเริ่มต้นของกลุ่มมาจากการทอผ้าขาวม้าก่อน จากนั้นได้ต่อยอดคิดค้นการย้อมผ้าในแบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการย้อมคราม และการหมักโคลน โดยเฉพาะโคลนที่ใช้หมักฝ้ายของกลุ่มเป็น “โคลนรากบัว” จากแก่งน้ำต้อน แหล่งน้ำธรรมชาติขนาดใหญ่ของตำบลดอนช้าง ซึ่งเป็นแหล่งที่มีดอกบัวขึ้นจำนวนมาก
การหมัก “โคลนรากบัว” ทำให้ฝ้ายนุ่ม เมื่อนำไปย้อมสีทำให้สีติดทนนาน โดยสีที่ใช้ย้อมมาจากพืชต่างๆ ได้แก่ ใบสัก ใบสบู่เลือด เปลือกประดู่ ใบยูคาลิปตัส เป็นต้น ซึ่งให้สีอ่อนแก่ในโทนธรรมชาติ ที่สวยงามแตกต่างกัน ทั้งยังเป็นการสร้างเอกลักษณ์ของผ้าหมักโคลนในท้องถิ่นที่แตกต่างจากที่อื่นๆ
นอกจากนี้ทางกลุ่มยังได้ทอผ้ามัดหมี่ลาย “นารีรัตนราชกัญญา” ที่พระราชทานโดย สมเด็จพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าสิริวัณณวรี นารีรัตนราชกัญญา หรือที่เรียกย่อๆ ว่า “ลายขอ” มีหลากหลายสีสันสวยงาม
โดยทางกลุ่มให้ความสำคัญในเรื่องสุขภาพจิตและสุขภาพกายของสมาชิกเป็นหลักมากกว่าเงินรายได้ และมุ่งเน้นการผลิตตามกำลัง ไม่เร่งรีบ ซึ่งการทอผ้าทำให้ผู้สูงวัยมีสมาธิมากขึ้น และได้ออกกำลังกายจากการทำงานที่ไม่หักโหมมากนัก และยังมีสังคมของคนวัยเดียวกัน ที่สามารถพูดคุยกันอย่างเข้าใจ
ส่วนมากสมาชิกในกลุ่มจะมีอายุระหว่าง ๖๐ ปีขึ้นไป ไม่เกิน ๗๐ ปี ส่วนที่อายุต่ำกว่า ๖๐ ปี มีน้อย ส่วนใหญ่ชอบไปทางการแปรรูปผ้ามากกว่าการทอผ้า
นางนิพา สุดชา
ประธานกลุ่มทอผ้าฝ้าย แม่นิพาในวัย ๖๓ ปี อดีตพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จังหวัดขอนแก่น ผู้เกษียณอายุราชการก่อนกำหนด มีความสุขที่ได้มารวมกลุ่มเพื่อนๆ ที่รักในการทอผ้าเหมือนกัน โดยร่วมกันสร้าง “โฮงต่ำหูก” ขึ้น ภายในพื้นที่บ้านของแม่นิพาเอง แม่นิพายังย้ำว่า สุขภาพกายและจิตของตนดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดกว่าแต่ก่อน
นางบัวศรี ทับซ้าย
สมาชิกกลุ่มทอผ้าฝ้าย อายุ ๖๘ ปี แต่ดูแข็งแรง สดชื่น แม่บัวศรี เป็นสมาชิกกลุ่มมาตั้งแต่เริ่มต้น เรียนรู้การทอผ้ามาตั้งแต่ยังเล็ก จนเป็นสาว แต่ก็หยุดไปตั้งแต่มีครอบครัว จนมาเริ่มต้นใหม่ตอนมารวมกลุ่ม ซึ่งทางครอบครัวก็สนับสนุนเพราะไม่อยากให้ไปทำงานหนักอย่างอื่น มาทำกลุ่มร่วมกัน มีเพื่อนพูดคุย ไม่เหงา แถมมีรายได้เสริมมาช่วยจ่ายค่าใช้จ่ายเล็กๆ น้อยๆ ในบ้าน
นางมะลิวัลย์ สุดซา
สมาชิกกลุ่มทอผ้าฝ้าย อายุ ๖๖ ปี เป็นสมาชิกกลุ่มตั้งแต่เริ่มต้นเช่นกัน ชอบทอผ้าและเคยมีประสบการณ์การทอผ้ามาตั้งแต่เด็กๆ แม่พาทำ จนได้มารวมกลุ่มกับเพื่อนๆ ที่รักในการทอผ้าเช่นกัน ได้มาพบปะกัน ได้พูดคุยแลกเปลี่ยนปัญหากับเพื่อนๆ รุ่นเดียวกัน ได้ทานข้าวร่วมกัน รู้สึกเพลิดเพลิน ไม่เครียด และยังมีรายได้เสริมในครอบครัวอย่างน้อย ๒,๕๐๐ – ๓,๐๐๐ บาทต่อเดือน
นางเครือวัลย์ พระธานี
สมาชิกกลุ่มทอผ้าฝ้าย อายุ ๖๐ ปี เป็นสมาชิกที่เหนียวแน่นมาตั้งแต่ต้น จากการเข้าร่วมกลุ่มทำให้ได้ความรู้ด้านการย้อม การทอผ้าฝ้ายมากขึ้น ทำให้มีสมาธิ สามารถควบคุมอารมณ์ตนเองได้ดีขึ้น จากเดิมที่เป็นคนอารมณ์ร้อน ตอนนี้อารมณ์ดีมากกว่าเดิม แถมยังมีรายได้เพิ่ม อีกทั้งชีวิตไม่ได้ถูกกำหนดด้วยกฏเกณฑ์อะไรมาก สามารถทำกิจกรรมร่วมกันแบบสบายๆ ไม่เร่งรีบ
สมาชิกในกลุ่มทอผ้าฝ้ายต่างมีความรู้สึกเช่นเดียวกันว่า การรวมกลุ่มทำกิจกรรมร่วมกันนี้ได้สร้างความสุขที่พอเพียง ไม่ต้องดิ้นรนขวนขวายอะไรมากมาย ไม่ต้องทำงานหนัก หรือเครียดกับภาระต่างๆ ทุกคนมีความสุขที่ได้มาพบปะ พูดคุย แลกเปลี่ยน และค่อยๆ ทำกิจกรรมตามหน้าที่ของแต่ละคนไป โดยไม่มีแรงกดดันใดๆ และที่ทำไปนี้ก็เพื่อ “สืบสานไว้ให้ลูกหลานเบิ่ง” นี่แหล่ะคือความสุขในวัยเกษียณโดยแท้จริง
สนใจให้การสนับสนุนผลิตภัณฑ์ชุมชนหรือต้องการศึกษาเรียนรู้การทำงานของกลุ่มทอผ้าฝ้ายบ้านดอนช้าง กรุณาติดต่อได้ที่ นางนิพา สุดชา โทร. ๐๙-๒๓๙๕-๖๔๖๔ ที่อยู่ เลขที่ ๒๘๕ หมู่ ๑ บ้านดอนช้าง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น
