สมุนไพรพื้นบ้านสูตรโบราณ โดย พระครูวุฒิธรรมาภิราม, ดร. (ครูบาเคน)
สมุนไพรพื้นบ้านสูตรโบราณ โดยพระครูวุฒิธรรมาภิราม, ดร. (ครูบาเคน) แห่งวัดกู่แก้วสามัคคี ประกอบด้วย น้ำมันว่านเลียงผา ๑๐๘ สรรพคุณ และลูกประคบสมุนไพร “คุณพระ” ซึ่งจัดทำขึ้นปีละครั้งเท่านั้น ด้วยความสนใจส่วนตัวในด้านการรักษาโรคด้วยสมุนไพรมาตั้งแต่ครั้งที่ครูบาเคนพำนักอยู่ที่วัดวุฒาราม จังหวัดขอนแก่น โดยท่านได้รับการถ่ายทอดจากครูบาอาจารย์ที่วัดนั้น รวมทั้งยังเข้ารับการอบรมความรู้ด้านสมุนไพรเพิ่มเติมจากหน่วยงานต่างๆ ซึ่งท่านได้เริ่มปรุงยาสมุนไพรทั้งสองชนิดนี้มาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๗ จนถึงปัจจุบัน กว่า ๙ ปีที่ทำมาและได้ผลตอบรับด้านการรักษาจากผู้ที่ลองใช้เป็นอย่างดี
จนเมื่อท่านได้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดกู่แก้วสามัคคี เมื่อ พ.ศ. ๒๕๖๓ ก็ยังดำเนินการปรุงยาสมุนไพรเพื่อให้ความช่วยเหลือแก่ชุมชนโดยรอบวัดมิได้ขาด ส่วนมากจะปรุงในช่วงต้นปี โดยเฉพาะน้ำมันว่านเลียงผา ๑๐๘ สรรพคุณ ซึ่งจะเคี่ยวยานี้ปีละครั้ง (มีบางปีอาจทำเพิ่มในวาระพิเศษ) และในจำนวนจำกัด ประมาณ ๒๐๐ ขวด รวมทั้งปรุงยาหม้อใหญ่สำหรับบางรายที่อาหารหนัก โดยเฉพาะการบาดเจ็บจากอาการบวมช้ำ การอักเสบของกล้ามเนื้อหรือกระดูก ซึ่งเป็นปณิธานของท่านที่จะนำความรู้ด้านสมุนไพรมาช่วยเหลือชุมชน และสืบทอดภูมิปัญญานี้อย่างต่อเนื่อง
นับเป็นความโชคดีที่พระครูบาเคนได้มาประจำอยู่ที่วัดกู่แก้วสามัคคี ซึ่งตั้งอยู่ที่ หมู่ ๖ บ้านหัวสระ ตำบลดอนช้าง อำเภอเมืองขอนแก่น เป็นวัดใหม่ที่สร้างติดกับพื้นที่โบราณสถาน อโรคยาศาล “กู่แก้ว” ซึ่งเป็นปราสาทหินศิลาแลง อายุกว่า ๘๐๐ ปี ที่เป็นศาสนสถานประจำโรงพยาบาลชุมชนในวัฒนธรรมเขมรโบราณ โรงพยาบาลแห่งนี้เคยเป็นศูนย์กลางชุมชนที่ให้การรักษาโรคด้วยสมุนไพรมาก่อน
ปณิธานของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ที่กล่าวไว้ในจารึกประจำอโรคยาศาล ว่า “…โรคทางกายของปวงชนนี้เป็นโรคทางจิตที่เจ็บปวดยิ่ง เพราะความทุกข์ของราษฎร แม้มิใช่ความทุกข์ของพระองค์ แต่เป็นความทุกข์ของเจ้าเมือง...” เป็นเหตุให้ทรงสร้างโรงพยาบาลประจำชุมชนต่างๆ ขึ้น ซึ่งมีจำนวนมากถึง ๑๐๒ แห่ง ตามที่ระบุไว้ในศิลาจารึกปราสาทตาพรหม เมืองเสียมเรียบ โดยมีศาสนสถาน หรือที่เรียกว่า “สุคตาลัย” เป็นสถานที่ “รักษาทางจิต” ส่วนตัวเรือนพยาบาลที่เป็นสถานที่ “รักษาทางกาย” ซึ่งสร้างอยู่โดยรอบนอกศาสนสถาน และสร้างด้วยไม้จึงไม่หลงเหลือร่องรอยใหัเห็นในปัจจุบัน
ปณิธานของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ ที่กล่าวไว้ในจารึกประจำอโรคยาศาล ว่า “…โรคทางกายของปวงชนนี้เป็นโรคทางจิตที่เจ็บปวดยิ่ง เพราะความทุกข์ของราษฎร แม้มิใช่ความทุกข์ของพระองค์ แต่เป็นความทุกข์ของเจ้าเมือง...” เป็นเหตุให้ทรงสร้างโรงพยาบาลประจำชุมชนต่างๆ ขึ้น ซึ่งมีจำนวนมากถึง ๑๐๒ แห่ง ตามที่ระบุไว้ในศิลาจารึกปราสาทตาพรหม เมืองเสียมเรียบ โดยมีศาสนสถาน หรือที่เรียกว่า “สุคตาลัย” เป็นสถานที่ “รักษาทางจิต” ส่วนตัวเรือนพยาบาลที่เป็นสถานที่ “รักษาทางกาย” ซึ่งสร้างอยู่โดยรอบนอกศาสนสถาน และสร้างด้วยไม้จึงไม่หลงเหลือร่องรอยใหัเห็นในปัจจุบัน
นับเป็นความประจวบเหมาะอย่างยิ่ง ที่พระครูบาเคน ได้มาสืบทอด ตามปณิธานดั้งเดิมของ อโรคยาศาล “กู่แก้ว” ที่สร้างโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แม้จะเป็นเพียงส่วนเสี้ยวหนึ่งของการรักษาในช่วงเวลาที่คนส่วนใหญ่เชื่อถือและพึ่งพาแพทย์แผนปัจจุบันเป็นสำคัญ และยาสมุนไพรเหล่านี้แม้จะเป็นแต่เพียงการรักษาทางเลือก แต่ก็เป็นภูมิปัญญาที่สั่งสมมาแต่โบราณ ที่ให้ผลการรักษาที่ดีไม่แพ้กัน จึงควรช่วยกันสืบสานและอนุรักษ์ไว้ให้ต่อเนื่อง
สนใจ ลูกประคบสมุนไพร “คุณพระ” และ น้ำมันว่านเลียงผา ๑๐๘ สรรพคุณ ติดต่อ: พระครูวุฒิธรรมาภิราม, ดร. หรือ ครูบาเคน วัดกู่แก้วสามัคคี บ้านหัวสระ หมู่ ๖ ตำบลดอนช้าง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น โทร. ๐๘๑-๐๔๘-๘๓๕๖ หรือ เฟสบุ๊คแฟนเพจ วัดกู่แก้วสามัคคี ขอนแก่น https://www.facebook.com/WatKuKaewSamakkee)
